Ovog mjeseca izašlo je prvo izdanje žurnala "Godišnji pregled teritorijalnog upravljanja na Zapadnom Balkanu", u izdanju Mreže Zapadnog Balkana o teritorijalnom upravljanju, među čijim osnivačima je i Expeditio .

Žurnal u svom prvom izdanju donosi nekoliko članaka koji pružaju uvid u regionalne teme od važnosti za prostorni razvoj. Kompletan sadržaj dostupan je ovdje, dok pojedinačne članke možete preuzeti sa ove stranice. Publikacija je izdata na engleskom jeziku.

Ukoliko ste zainteresovani da u narednom broju "Godišnjeg pregleda teritorijalnog upravljanja na Zapadnom Balkanu" objavite članak zasnovan na prethodnom ili tekućem istraživanju, na temu nekog aspekta prostornog razvoja i upravljanja prostorom na Balkanu, pišite nam. Rok za predaju apstrakta je 30. april.

Okrugli sto o stanju Prirodnog i kulturno-istorijskog područja Kotora održan je u petak 14. februara 2020. godine od 11:00 do 14:00 h u sali Centra za nevladine organizacije u Kotoru. Cilj ovog okruglog stola koji je organizovala nevladina organizacija EXPEDITIO bio je da se doprinese javnom dijalogu na temu stanja i statusa Područja Kotora na Listi Svjetske baštine i da se sagledaju neophodni koraci za izlazak iz trenutne situacije, kako bi se dugoročno obezbjedila zaštita izuzetne univerzalne vrijednosti Područja Kotora.

U petak 14. februara 2020. godine od 11:00 do 14:00 h u sali Centra za nevladine organizacije, Rakite IV Lamela I, Škaljari u Kotoru organizuje okrugli sto o stanju Prirodnog i kulturno-istorijskog područja Kotora.

Cilj ovog okruglog stola je da se doprinese javnom dijalogu na temu stanja i statusa Područja Kotora na Listi Svjetske baštine i da se sagledaju neophodni koraci za izlazak iz trenutne situacije, kako bi se dugoročno obezbjedila zaštita izuzetne univerzalne vrijednosti Područja Kotora.

Predstavnica nevladinih organizacija koje se bave zaštitom i očuvanjem Kotora u Savjetu za upravljanje Područjem Kotora, Aleksandra Kapetanović, diplomirana inženjerka arhitekture, konzervatorka i članica EXPEDITIO podnijela je ostavku na članstvo u Savjetu.

U Parizu je od 20-21. januara 2020. održan Osmi međunarodni forum civilnog društva o Svjetskoj baštini koji je organizovao World Heritage Watch paralelno sa sastankom Savjetodavnih tijela Komiteta za Svjetsku baštinu (IUCN, ICOMOS i ICCROM). Na ovom Forumu predstavljen je i “Osvrt na trenutno stanje na prostoru Prirodnog i kulturno-istorijskog područja Kotora, Crna Gora” koji su pripremile nevladine organizacije EXPEDITIO i Društvo prijatelja bokeške baštine.

U okviru projekta “PUTEVIMA BAŠTINE – potencijali kulturne baštine za kreiranje kulturnih ruta Crne Gore” objavljeno je pet knjiga koje predstavljaju početak edicije "Kulturne rute Crne Gore". Edicija obuhvata nova, redizajnirana izdanja ranije objavljenih Expeditio publikacija, prevode i nove naslove. Objavljene su sljedeće knjige:

Palaces of Boka Kotorska
Perast – The Outstanding Boka Kotorska
Medieval Towns of Montenegro
Godinje – Exceptional Rural Heritage of Skadar Lake 
Spomenici II svjetskog rata u Crnoj Gori

EXPEDITIO je uputio Komisiji za raspodjelu sredstava nevladinim organizacijama Opštine Kotor žalbu na Odluku o raspodjeli sredstava za projekte nevladinih organizacija za 2019. godinu.

Brošura „Tradicionalni poljoprivredni pejzaži“, koja je rađena u okviru projekta „Obnova tradicionalnog poljoprivrednog pejzaža za održivu poljoprivredu – AGRISCAPE&ME”, prevedena je na engleski jezik i dostupna u pdf formatu.

Center on Philanthropy and Civil Society iz New York-a je upravo objavio izvještaj pod nazivom Sustaining Civil Society: Lessons from Five Pooled Funds in Eastern Europe. Izradi ovog dokumneta doprinijela je i naša organizacija. Više informacija pročitajte u nastavku gdje možete preuzeti i sam izvještaj.

Ovdje možete pogledati rezultate online istraživanja o nivou informisanosti o zaštićenom Prirodnom i kulturno-istorijskom području Kotora koje je sprovedeno 23-30. septembra 2019. godine. U istraživanju je učestvovalo 114 osoba (65% žena i 35% muškaraca). Zahvaljujemo se svima Vama koji ste izdvojili vrijeme da popunite upitnik.

Pozivamo Vas da se uključite u online istraživanje o nivou informisanosti o zaštićenom Prirodnom i kulturno-istorijskom području Kotora. Poziv je otvoren za građane/ke svih uzrasta, kao i za posjetioce koji žele da doprinesu istraživanju.

Expeditio je u julu 2019. godine započeo sprovođenje projekta "UPOZNAJMO, DA BISMO ČUVALI - Svjetska baština Područja Kotora". Projekat je podržan u okviru Regionalnog programa lokalne demokratije na Zapadnom Balkanu – ReLOaD koji finansira Evropska unija, a sprovodi Program Ujedinjenih nacija za razvoj (UNDP). U Crnoj Gori, ReLOaD program sprovodi se u partnerstvu sa opštinama Kotor, Tivat, Nikšić, Pljevlja i Podgorica.

Cilj projekta je povećanje nivoa edukovananosti i informisanosti građana/ki i turista o obuhvatu, vrijednostima i značaju Prirodnog i kulturno-istorijskog područja Kotora kao područja Svjetske baštine, i biće realizoavn tokom 10 mjeseci. Više o projektu možete pročitati u nastavku.

U okviru javne rasprave o Nacrtu Prostorno urbanističkog plana Opštine Kotor i o Nacrtu Izvještaja o strateškoj procjeni uticaja na životnu sredinu Ministarstvu održivog razvoja i turizma su 11. 06. 2019. godine upućene primjedbe od strane grupe lokalnih stručnjaka kao i učesnika okruglog stola koji je EXPEDITIO organizovao 5.06.2019.

U Kotoru je 05. juna 2019, u organizaciji NVO EXPEDITIO održan stručni okrugli sto vezano za Nacrt Prostorno-urbanističkog plana Opštine Kotor. Imajući u vidu da je u toku Javna rasprava o Nacrtu Prostorno urbanističkog plana Opštine Kotor i Nacrtu Izvještaja o strateškoj procjeni uticaja na životnu sredinu, kao i način na koji su organizovane javne prezentacije i kvalitet dokumenata, smatrali smo da je veoma značajno da se pomenuti dokument sagleda ozbiljno iz stručnog ugla.

Prošle nedjelje je u Skoplju održan drugi godišnji sastanak Mreže Zapadnog Balkana o teritorijalnom upravljanju (TG-WeB). Na sastanku je, kao predstavnica Expeditio, učestvovala Sonja Dragović. Sastanak je imao formu radionice pod naslovom „Izazovi regionalnog razvoja na Zapadnom Balkanu – razvoj vizije teritorijalnih budućnosti“, u kojoj su učestvovali predstavnici organizacija – članica mreže iz Sjeverne Makedonije, Albanije, Kosova, Srbije, Crne Gore i nekoliko zemalja Evropske unije. U fokusu sastanka bili su izazovi regionalnog razvoja Zapadnog Balkana; dokument kojim je radionica rezultirala biće uskoro predstavljen javnosti u narednom periodu.

Društvo prijatelja bokeške baštine u petak 31. maja 2019. godine u Kotoru organizuje konferenciju UPRAVLJANJE KULTURNIM PEJZAŽIMA NA LISTI SVJETSKE BAŠTINE. Konferencija se organizuje u okviru projekta NAŠA BAŠTINA-SVJETSKA BAŠTINA koji je finansijski podržan od Opštine Kotor. 

Konferencija je dio Balkanskog foruma o pejzažu, koji se organizuje u saradnji sa CIVISCAPE - međunarodnom mrežom organizacija civilnog društva koje posvećuju svoj rad zaštiti, upravljanju i planiranju predjela, u skladu s „Evropskom konvencijom o predjelu“.

Ruralni pejzaži su ove godine tema Međunarodnog dana spomenika i spomeničkih područja koji se proslavlja 18. aprila.
Međunarodni savjet za spomenike i spomenička područja - ICOMOS je 1982. godine ustanovio 18. april kao Međunarodni dan spomenika spomenika i spomeničkih područja, a UNESCO ga odobrio sljedeće godine tokom 22. Generalne konferencije. Od tada, 18. april je dan slavljenja i promovisanja kulturne baštine, i prilika za podizanje svijesti o njenoj raznolikosti, važnosti, ranjivosti i potrebama i koristima njene zaštite.

Na osnovu informacije o Prethodnom učešću javnosti sa ciljevima i svrhom izrade Prostorno-urbanističkog plana Opštine Kotor koja je objavljena na veb stranici Ministarstva održivog razvoja i turizma 23.01.2019. godine  kao i na osnovu diskusije o izradi PUP-a održane u Kotoru 23.02.2019. u Expeditio je obrađivačima plana dostavio komentare na Koncept PUP-a Opštine Kotor. Komentare možete pročitati ovdje

EXPEDITIO tokom 2019. godine sprovodi projekat "PUTEVIMA BAŠTINE - potencijali kulturne baštine za kreiranje kulturnih ruta Crne Gore" koji je podržan od strane Ministarstva kulture u okviru javnog konkursa za dodjelu finansijskih sredstava za projekte/programe nevladinih organizacija "Raznolikost izraza nezavisne kulturne scene". 

U publikaciji "Ženske stvari" koju je objavila NVO Urban NoVa nalazi se šest priča o ženama u civilnom sektoru Crne Gore. Među njima je i priča predstavnice Expeditio, Tatjane Rajić. Da preuzmete publikaiju klinite na link u nastavku.

Predstava "KoTo(R) o Kotoru", u režiji Petra Pejakovića i produkciji NVO "Expeditio" iz Kotora, biće izvedena u okviru festivala Artakt  u Zadru 22.12.2018. (subota) u 20h u Kazalištu lutaka Zadar.

DEKLARACIJA IZ DAVOSA 2018. (Ka ostvarivanju koncepta Baukultur (kulture građenja) visokog kvaliteta u Evropi) prevedena je kao dio projekta STRONGO. Izdavači prevoda Deklaracije su Kulturno-zavičajno udruženje “Napredak” Gornja Lastva i Expeditio.

EVROPSKA POVELJA o participativnoj demokratiji u procesima prostornog planiranja prevedena je kao dio projekta STRONGO. Izdavači prevoda Deklaracije su Kulturno-zavičajno udruženje “Napredak” Gornja Lastva i Expeditio.

Pozivamo Vas na javnu tribinu PLANIRANJE PROSTORA I ZAŠTITA KULTURNIH PEJZAŽA koja će biti organizovana u ponedjeljak 26. novembra 2018. godine u crkvi sv. Duha (koncertna dvorana muzičke škole) u Kotoru sa početkom u 09:30 h.

Pozivamo vas da u utorak, 20. novembra 2018. godine u 13:00h, prisustvujete otvaranju Centra NVO Opštine Kotor, koje se organizuje okviru obilježavanja 21. novembra, Dana Opštine Kotor. Centar NVO se nalazi u Rakitama, Lamela IV (bivši prostor Expo Commerc-a) u prizemlju zgrade.

Snimak cijele pozorišne predstave Koto(R) o Kotoru (izvođenje 13.12.2016. u Kotoru) možete pogledati na online. Da pogledate predstavu kliknite na link

EXPEDITIO je dostavio komentare i primjedbe na Nacrt zakona o izmjenama i dopunama Zakona o zaštiti kulturnih dobara, na osnovu Javnog poziva objavljenog 30.05.2018. godine na internet stranici Ministarstva kulture.

Na predlog nevladinih organizacija EXPEDITIO i Društvo prijatelja bokeške baštine, a na osnovu javnog poziva za Predlaganja kandidata za člana Radne grupe za izradu Nacrta zakona o izmjenama i dopunama Zakona o zaštiti kulturnih dobara, članica Radne grupe za izradu Nacrta zakona o izmjenama i dopunama je bila Aleksandra Kapetanović, arhitektica konzervatorka.

Organizacija World Heritage Watch organizuje 5. Međunarodni forum civilnog društva o Svjetskoj baštini koji će se održati u Manami, Bahreinu od 22. – 23. juna 2018. Forum civilnog društva se organizuje prije 42. Sjednice Komiteta za Svjetsku baštinu koja počinje 24. juna. 

U okviru World Heritage Watch Izvještaja za 2018. godinu objavljen je i tekst “Zabrinjavajuće stanje Prirodnog i kulturno-istorijskog područja Kotora, Crna Gora“ čiji su autori nevladine organizacije EXPEDITIO Centar za održivi prostorni razvoj i Društvo prijatelja bokeške baštine.

Završna konferencija projekta "Obnova tradicionalnog poljoprivrednog pejzaža za održivu poljoprivredu – AGRISCAPE&ME" će se održati u Gornjoj Lastvi u ponedjeljak 18. juna 2018. sa početkom u 14:30 h.

Nevladine organizacije Društvo prijatelja bokeške baštine i EXPEDITIO su u okviru ponovne javne rasprave dostavile primjedbe na Nacrt Prostornog plana posebne namjene za Obalno područje Crne Gore. Primjedbe možete pogledati ovdje. 

Pozivamo Vas na javnu tribinu Naša baština – Svjetska baština koju organizuje nevladina organizacija Društvo prijatelja bokeške baštine u petak, 01. juna 2018. godine u crkvi sv. Pavle, Stari grad Kotor, početak u 09:30 sati.

Otvaranje izložbe "Svijet terasastih predijela" će se održati u foajeu Kulturnog centra ''Nikola Đurković'' u Kotoru 28. maja u 19.00 sati. Izložbu organizuje Zajednica Italijana Crne Gore, udruženja ITALIA NOSTRA i EXPEDITIO u okviru projekta AGRISCAPE&ME. Na izložbi će biti prikazani terasasti predijeli, kako u Italiji i u svijetu tako i u Crnoj Gori. Izložbu će otvoriti zamjenica ambasadora Italije u Crnoj Gori, Antonella Fontana.

Dobrodošli!

Pilot studijska tura FORTE CULTURA® u Crnoj Gori od 23. do 26. maja 2018.

Od srijede, 23. maja, do subote, 26. maja 2018. godine, pilot studijska tura koja će se baviti tvrđavama sa istorijskog i turističog aspekta biće organizovana u Kotoru, Budvi i Podgorici. Dvanaest učesnika ture su stručnjaci za tvrđave i članovi različitih nacionalnih udruženja za tvrđave u Njemačkoj, Švajcarskoj, Holandiji, Belgiji i Ukrajini.

EXPEDITIO je podnio Upravi za zaštitu kulturnih dobara ponovljenu hitnu inicijativu za uspostavljanje prethodne zaštite Hotela Durmitor na Žabljaku.

U okviru projekta “Stazama kroz Svjetsku baštinu – Unapređenje turističke ponude grada i podsticanje aktivnog života građana kroz promovisanje pješačkih i planinarskih staza Područja Kotora” počinje se sa aktivnostima na čišćenju, markiranju i promovisanju pješačke staze Glavati-Prčanj-Stoliv.
Projekat “Stazama kroz Svjetsku baštinu” se realizuje pod pokroviteljstvom Opštine Kotor i odobren je na Javnom konkursu za raspodjelu budžetskih sredstava namijenjenih finansiranju nevladinih organizacija u opštini Kotor za 2017. godinu.

Društvo prijatelja bokeške baštine uputilo je dopis Komitetu za Svjetsku baštinu, Centru za Svjetsku baštinu UNESCO i Međunarodnom savjetu za spomenike i spomenička područja - ICOMOS vezano za trenutno zabrinjavajuće stanje Prirodnog i kulturno-istorijskog područja Kotora.

U organizaciji Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu je od 23. do 25. marta 2018. godine održana međunarodna konferencija Pozorište između politike i političnosti: novi izazovi, čiji je cilj bio da analizom dinamičnog odnosa politike i pozorišta omogući teorijsko i praktično promišljanje savremenih teatarskih izraza iz različitih uglova i perspektiva. Preko 80 učesnika, eminentnih svjetskih, evropskih i regionalnih istraživača i praktičara u oblasti studija pozorišta i izvođaštva, na tematskim istraživačkim sesijama govorili su o društveno angažovanom teatru, javnim politikama i pozorišnim formama, pozorištu i obrazovanju, pozorištu i zajednici, društvenom aktivizmu i pozorišnoj praksi, i mnogim drugim temama. Na ovom događaju, pozorišna kritičarka Maja Mrđenović, doktorantkinja Doktorskih naučnih studija teorije dramskih umetnost, medija i kulture na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu, predstavila je rad KoTo(R) o Kotoru: platforma za kritičko promišljanje i društvenu akciju.

Fondacija Petrović Njegoš u saradnji sa NVO Kulturno zavičajno udruženje NAPREDAK Gornja Lastva i EXPEDITIO – Centar za održivi prostorni razvoj iz Kotora kao i društvima Athos Airpower Nomandie i Green Energy Normandie kreće u izradu studije čija je tema revitalizacija pejzaža Vrmca uz istovremeni razvoj zelene energije. Projekat je uvršten u program od 100 projekata borbe protiv klimatskog zagrijavanja kojeg pokreću Fondacije R20 i Di Caprio a Green Energy Normandie će učestvovati u njenom finansiranju.

Na početku Evropske godine kulturne baštine 2018. organizacija Europa Nostra je objavila Pakete za učenje namijenjene organizacijama aktivnim u oblasti baštine koji se bave trima ključnim temama: prikupljanje sredstava (Fundraising), podizanje svijesti i zastupanje (Awareness-Raising & Advocacy), i učešće građana i obrazovanje (Citizen Engagement & Education). Paketi za učenje donose inovativne i praktične pristupe ovim temama i promovišu izuzetne primjere iz 21 zemlje širom Evrope. Ove digitalne publikacije, koje su nastale uz podršku programa Evropske unije Kreativna Evropa (Creative Europe programme), mogu se naći online i lako ih je čitati i dalje distribuirati.

U okviru Paketa za učenje o učešću građana i obrazovanju navedena je, kao jedan od osam primjera dobrih praksi i iskustava vrijednih da se razmijene, i participativna pozorišna predstava “KoTo(R) o KOTORU”.

Drage/i, lijepe i ugodne praznike i srećnu novu 2018. godinu želi Vam Expeditio ♥

Na Javnom konkursu za raspodjelu budžetskih sredstava namijenjenih finansiranju nevladinih organizacija u opštini Kotor za 2017. godinu, a na osnovu Odluke Komisije za raspodjelu sredstava donijetoj 14.12.2017.godine, nevladinoj organizaciji EXPEDITIO je odobren projekat “Stazama kroz Svjetsku baštinu – Unapređenje turističke ponude grada i podsticanje aktivnog života građana kroz promovisanje pješačkih i planinarskih staza Područja Kotora”.

Naše drage kolege i prijatelji iz organizacije Kulturno nasljeđe bez granica (CHwB) ove godine su proslavili 10 godina Regionalnih kampova restauracije.
Regionalni kampovi restauracije predstavljaju jednostavan i uspješan model edukacije čiji glavni cilj je korištenje kulturne baštine za izgradnju veza među mladim stručnjacima i očuvanje tradicionalnih zanata i tehnika.

Društvo prijatelja bokeške baštine, EXPEDITIO i grupa istaknutih pojedinaca i stručnjaka uputila je javnosti Saopštenje vezano za zaustavljanje procedure donošenja Zakona o planiranju i izgradnji. Saopštenje možete pročitati u nastavku ili ga učitati ovdje.

Javno preduzeće za upravljanje morskim dobrom u četvrtak 06. jula 2017. godine u 10h u multimedijalnoj Sali opštine Tivat organizuje prezentaciju rezultata dvije Studije o Tivatskim Solilima, koje su rađene tokom ove godine: "Regulisanje vodotoka i kanala u specijalnom rezervatu Tivatska Solila" koju je implementirao "IS Projekt" iz Ljubljane i "Zaštita kulturne baštine u specijalnom rezervatu Tivatska Solila" koju je implementirao "Expeditio Architects" iz Kotora.

U ponedjeljak 26. juna 2017. u 17.15h na radio Kotoru biće emitovana emisija Ljetnje teme u kojoj gostuje Tatjana Rajić iz NVO Expeditio. Emisija se oslanja na priloge napravljene tokom okruglog stola Mapiranje javnih prostora u Herceg Novom i njihovo korišćenje kao preduslovi za međusektorsku saradnju održanog 8. juna 2017. u organizaciji OKC Herceg Novi.

Beograd je od 15. do 17. juna 2017. bio domaćin velike konferencije: Kulturno nasleđe vredi Jugoistočnoj Evropi (Cultural Heritage Counts for South-East Europe), kao i dana podsticanja saradnje i stručne razmene nazvanim: “Obrazovanje i učešće građana”, koje organizuju panevropska mreža za kulturno nasleđe Evropa Nostra, Udruženje građana Evropa Nostra Srbija i Mreža za nasleđe Jugoistočne Evrope, a u partnerstvu sa programom Kreativna Evropa, Evropskom Unijom i Međunarodnim savetom muzeja - region Jugoistočne Evrope (ICOM SEE). Na ovom događaju uzela je učešće i predstavnica Expeditio Aleksandra Kapetanović, a kao prateći program izvedena je predstava KoTo(R) o Kotoru.

8. juna 2017. u Domu omladine Herceg Novi, održana je radionica Mapiranje javnih prostora u Herceg Novom i njihovo korišćenje kao preduslovi za međusektorsku saradnju u organizacji NVO Omladinski kulturni centar HN. Radionica je dio aktivnosti u sklopu projekta Novi gradski HUB koji će NVO Omladinski kulturni centar realizovati u narednih 6 mjeseci.

EXPEDITIO je 3. 05. 2017. godine dobio dopis od Ministarstva kulture vezano za članstvo u Savjetu za upravljenje Prirodno i kulturno-istorijskim područjem Kotora, tj. poziv da ih obavijestimo o tome da li Aleksandra Kapetanović, kao predstavnica nevladinog sektora u radu Savjeta, i dalje uzima učešće u budućem radu navedenog Savjeta kao aktivna članica. Navedeni dopis možete pogledati ovdje.

Na Tehničkom Univerzitetu u Beču 10. maja 2017. održana je serija prezentacija za studente magistarskih i doktorskih studija u okviru Modula prostori kultura pod nazivom “Zaštita i upravljanje kulturnom baštinom u regionu Balkana”.

Predstavnica EXPEDITIO, Aleksandra Kapetanović, je na poziv kolega sa Tehničkog Univerziteta u Beču održala prezentaciju o “Učešću organizacija civilnog društva u zaštiti i upravljanju kulturnom baštinom – primjeri iz Crne Gore”.