Naručilac projekta realizacije "Studije kulturnog pejzaža Ulcinjske maslinade i uvale Valdanos" je NVO Dr. Martin Schneider-Jacoby Association – MSJA, a za samu izradu dokumenta je bio zadužen tim stručnjaka predvođen Expeditio Architects (detaljnije u nastavku). Na osnovu rezultata istraživanja i analiza sprovedenih tokom izrade Studije, prijedlog je da se Ulcinjska maslinada i uvala Valdanos, zbog svojih izuzetnih vrijednosti, kao cjelina zaštite kao nepokretno kulturno dobro, i to kao kulturni pejzaž. NVO MSJA-Dr Martin Schneider-Jacoby Association priprema inicijativu koju će biti upućena Upravi za zaštitu kulturnih dobara Crne Gore.
Studija kulturnog pejzaža Ulcinjske maslinade i uvale Valdanos je urađena na osnovu Projektnog zadatka koji je dat od MSJA – Dr Martin Schneider-Jacoby Association kao i na osnovu Zakona o zaštiti kulturnih dobara. Zakonom o zaštiti kulturnih dobara (čl. 90) je definisano da je Studija zaštite kulturne baštine „dokument kojim se obezbjeđuje zaštita, očuvanje i integracija kulturne baštine u okviru planiranja održivog prostornog razvoja.“, kao i da Studija zaštite obavezno sadrži: 1) osnovne karakteristike i razvoj područja; 2) identifikaciju i opis vrijednosti kulturne baštine: kulturnih dobara, potencijalnih kulturnih dobara i svih zona koje imaju vrijednosti kulturnog pejzaža; 3) ocjenu stanja; 4) analizu rizika; 5) smjernice i mjere zaštite; 6) grafičke priloge na kojima su obavezno predstavljene vrijednosti kulturne baštine i mjere zaštite.
Prema Zakonu o zaštiti kulturnih dobara, nepokretno kulturno dobro je „profani, sakralni, memorijalni, fortifikacioni ili infrastrukturni objekat, grupa građevina ili prostor sa karakterističnim interakcijama čovjeka i prirode“. Jedna od vrsta nepokretnih kulturnih dobara je lokalitet ili područje koje je definisano kao „zajedničko djelo čovjeka i prirode, koje je djelimično izgrađeno, dovoljno osobeno i homogeno da se može topografski definisati“ a koje može biti: arheološko nalazište, kulturno-istorijsko područje i kulturni pejzaž.
Tim koji je učestvovao u izradi Studije su Aleksandra Kapetanović, arhitektica konzervatorka, koordinatorka izrade Studije, dr Goran Andlar, pejzažni arhitekta, Gazmend Çitaku, pisac, lokalni ekspert za nematerijalnu kulturnu baštinu, Korab Kraja, arhitekta, mr Miloš B. Petričević, arheolog – konzervator.
Studija kulturnog pejzaža Ulcinjske maslinade i uvale Valdanos“je urađena u okviru projekta Identifikacija i analiza: “Ulcinjska Maslinada i uvala Valdanos – zaštita prirodnog i kulturološkog nasljeđa-pejzaža” koji sprovodi nevladina organizacija MSJA – Dr Martin Schneider-Jacoby Association / Društvo Dr Martin Schneider-Jacoby, u periodu od maja do novembra 2023. godine. Projekat je podržan u okviru projekta: OCD u Crnoj Gori – od osnovnih usluga do oblikovanja politika – M’BASE, koji sprovodi Centar za građansko obrazovanje (CGO), u partnerstvu sa Fondacijom Friedrich Ebert (FES), NVO Centar za zaštitu i proučavanje ptica Crne Gore (CZIP) i NVO Politikon mreža, a u saradnji sa Ministarstvom javne uprave, digitalnog društva i medija i Kancelarijom za evropske integracije Vlade Crne Gore. Projekat je finansijski podržan od strane Evropske komisije, a posredstvom Delegacije EU u Crnoj Gori.
Publikaciju na crnogorskom jeziku možete preuzeti na sajtu MSJA.
